Asgari ücret komisyonu, 2025 asgari ücret zam oranın belirlemek üzere Aralık ayında toplanacak. TCMB Başkanı Fatih Karahan'ın ABD'deki sunumda asgari ücret hakkında yaptığı açıklama birçok değerlendirmede belirleyici olurken, enflasyondaki yükseliş nedeniyle sabit gelirliler 2025 zam oranında ümitli olmaya devam ediyor. 2024 yılında herhangi bir ara zam almayan asgari ücretliler, 2025 yılı asgari ücret zam oranları hakkında ekonomistlerin değerlendirmelerini takip ediyor.

Thumbs B C 6C118515Ea9Fcb48A49E5-2

IMF ASGARİ ÜCRET ZAM UYARISINDA BULUNDU

IMF, Türkiye enflasyon değerlendirmesinde asgari ücret zammı hakkında, yabancı kurumların İstanbul ziyaretleri sonrasında gözlemiyle aynı doğrultuda yüzde 25 seviyesinde oldu. IMF, asgari ücrette son yıllardaki gibi yüksek bir oran olmaması gerektiği konusunda da uyarı bulunmuştu.

Thumbs B C 7Be274F7F2E193552B9C4-6

ASGARİ ÜCRET ZAM ORANLARINDA EKONOMİSTLERİN YORUMU

Aralık ayına yaklaşırken, asgari ücret zam oranları hakkında dikkat çeken açıklamalarda bulunuldu. Ekonomistler, asgari ücret zam oranında en belirgin rol oynayan enflasyonu baz alarak; alım gücünü neredeyse sıfıra inen asgari ücret çalışanları için 202 asgari ücret zam oranı hesaplamaları ve tahminlerini paylaştı.

6719F8B7126C258C15E84Cd8-2

''SORUMLUSU ASGARİ ÜCRET Mİ, YANLIŞ EKONOMİ POLİTİKALARI MI?''

Katıldığı yayın sonrası sosyal medya hesabından paylaşımda bulunan Ekonomist Arda Tunca, asgari ücret artışına yönelik şunları ifade etti:

“IMF'nin asgari ücret baskılama önerisi yanlıştır. Rakamlarla anlattım. Enflasyonun talep cephesinde en üstte yer alan yüzde 20'lik gelir grubu var. Gelirden aldıkları pay yüzde 48.7. Kalan yüzde 80 ise gelirin yüzde 51.3'ünü bölüşüyor. Talep, hizmet kaynaklı. Hizmet enflasyonu ise yüzde 72.92. Hizmetin içinde, kira, lokanta/otel, ulaştırma var. Kira artışındaki sebep, yüzde 25'lik artış sınırlaması sonrası patlama. Lokanta/otele asgari ücretle geçinen en alttaki yüzde 6.1'lik gelir grubu mu gidiyor? yüzde 6.1'in harcamasında ulaştırma payı yüzde 8.8, en üstteki yüzde 20'de ise yüzde 28.3. Kira artışlarının yarattığı algıyla hanehalkı 12 ay sonrası için yüzde 71.6 enflasyon bekliyor. Sorumlusu asgari ücret mi, yanlış ekonomi politikaları mı? TR'de gelirin ilk 3 kalemi: konut/kiraya, ulaştırma, gıda ve alkolsüz içecekler. Buraları boğunca mı düşecek enflasyon?”

“BU VAATLER HALKA AYIP OLMUYOR MU?”

TCMB Bakanı'nın ABD'deki konuşmasına atıfta bulunan Marmara Üniversitesi İktisat Fakültesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Mehmet Şişman şunları söyledi:

“Vatandaşın konut, su, enerji eğitim vb. temel harcamalarında fiyat artışı TÜİK enflasyonundan iki kat yüksek (yüzde 90lar), fakat TCMB başkanı dışarıya yüzde 25 asgari ücret artışı vaadi veriyor. Bu vaatler halka ayıp olmuyor mu? Buna hakkı da yetkisi de yok!”

''ÖNCELİKLE UYGULANAN POLİTİKA YANLIŞ''

İTÜ İşletme Fakültesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Öner Günçavdı uygulanan politikaya değinerek, sosyal medya hesabından, “Asgari ücretle ilgili tartışmalar biraz erken başladı. Ama boşuna değil. Ülkemizdeki paracılar ve IMF ücret artışlarını sınırlamayı öneriyor. Benden tavsiye (haddim olmayarak!). Bunu düşünmeyin. Öncelikle uygulanan politika yanlış. Bu yanlışın bedelini neden insanlar çeksin ki?” diye payaşımda bulundu.

“2025'TE DE FAKİRLEŞMEYE DEVAM EDECEĞİZ GİBİ GÖRÜNÜYOR”

Karadeniz Teknik Üniversitesi İktisat Öğretim Üyesi Prof. Dr. Yakup Küçükkale, TCMB Başkanı Fatih Karah'an asgari ücret yüzde 25 zam oranı ifadesi için şu paylaşımda bulundu:

“Ara zam da verilecekse eğer o zaman dediği doğru. Ama ara zam yoksa geçiniz o işleri... 2025'te de fakirleşmeye devam edeceğiz gibi görünüyor''

''ASGARİ ÜCRET MAKSİMUM YÜZDE 40’A YAKIN BİR ORANDA ARTABİLİR''

Ondokuz Mayıs Üniversitesi Hukuk Fakültesi Mali Hukuk Ana Bilim Dalı Öğretim Üyesi Prof. Dr. Murat Batı, 'Asgari ücret artışı hakkında sesli düşündüm' diyerek şunları değerlendirmede bulundu:

“Asgari ücret artışı hakkında sesli düşündüm 2022'den beridir asgari ücrete kadar olan ücretler gelir ve damga vergisinden istisna edilmektedir. Cevdet Yılmaz birçok yerde “asgari ücret istisnasından dolayı 2024 yılında 590 milyar lira vergi almadık” dedi. Yani asgari ücrete kadar olan istisnadan dolayı 590 milyar lira vergi harcaması bulunmaktadır.

2025 yılı Bütçe Kanun Teklifi ekine göre gelir vergisi istisna/muaf olan madde/bent sayısı 66 adettir. Bu sayı 2024 yılında 64 adet idi. GVK m.17 ile GVK m.22/4 de bu yılki vergi harcama listesine eklendi. 2024 yılı gelir vergisi vergi harcama tutarı 1 trilyon 6 milyar lira; 2025 yılında hedeflenen ise 1 trilyon 418 milyar liradır. Yani artış oranı yaklaşık yüzde 40 kadardır. Bu nedenle 2025 yılı vergi harcama listesinin 2024’e nazaran genişletildiği de göz önüne alındığında ve diğer istisna/muafiyet kalemlerin de benzer oranda artırıldığı varsayımı altında asgari ücretin maksimum yüzde 40’a yakın bir oranda artması söz konusu olabilir. Ancak OVP hedefi ve yaratılmaya çalışılan yüzde 25 artış algısı ile birlikte değerlendirildiğinde artışın yüzde 25 ila yüzde 40 aralığında gerçekleşeceği görülüyor. En nihayetinde, Ekim ve Kasım enflasyon verileri ve kamuoyu baskısıyla birlikte değerlendirdiğimde asgari ücret artışının orta noktada bir yerlerde yani yüzde 33-35 bandında gerçekleşeceğini sanıyorum. İlerleyen günlerde diğer parametrelere bağlı olarak fikrim değişebilir elbette.”

''MERKEZ BANKASI'NIN ASGARİ ÜCRETLE İLGİLİ HİÇBİR YETKİSİ YOK''

Kocaeli Üniversitesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Aziz Çelik, TCMB Başkanı Fatih Karahan’ın ABD yaptığı asgari ücret açıklaması hakkında şu paylaşımda bulundu:

“Asgari ücret saptamak Merkez Bankası Başkanın işi değil! Asgari Ücret Tespit Komisyonunda Merkez Bankasının temsilcisi bile yok! Merkez Bankasının asgari ücretle ilgili hiçbir yetkisi yok. Merkez Bankası Başkanının asgari ücrete hıza vermesi saçma bir tutum. Görevi değil, haddi değil! Yıl sonu için yüzde 44'ün üzerinde enflasyon beklentisi araştırması yayımlayıp asgari ücrete yüzde 25 zam uygun demek abesle iştigaldir! Ne yani, enflasyonun faturasını asgari ücretliler mi çeksin!”

''ASGARİ ÜCRET ARTIŞI OPTİMAL-AZAMİ %25 OLMALI''

TEPAV Makroekonomi Çalışmaları Program Direktörü Dr. Ali Çufadar, paylaşımında tepki çekeceğini bildiğini ancak hesaplamaların ortaya koyduğunu şu şekilde açıkladı:

“Asgari Ücret-Reel Kur-İşsizlik... Teknik görüşüm net. Asgari ücret artışı optimal-azami %25 olmalı. Fazlası olursa; %20 altı enflasyon için TL varsayılandan da daha fazla reel değer kazanmak zorunda. İşsizlik daha da artar. Mesele; %20 altı enflasyon istiyor muyuz? Tabi tepki çekeceğimi biliyorum ama "etik olmak" için teknik görüşümü paylaşmak durumundayım. Tek ön-şart: Hükumet de %20 altı enflasyonu garanti edecek... Fazlası zamda; enflasyon öngörülerimi değiştiririm...”