Armağan Çağlayan'ın sunduğu Sorgusuz Sualsiz programının bu haftaki konuğu RTÜK Başkanı Ebubekir Şahin. Sokak röportajları ne olacak? Platformlar denetleniyor mu? Denetimi yapay zeka mı yapıyor? Armağan Çağlayan sordu, RTÜK Başkanı Ebubekir Şahin yanıtladı. Programda öne çıkan başlıklar şu şekilde:

"GÜNDÜZ KUŞAĞINA YÖNELİK ÖNLEMLERİMİZ VAR"

Gündüz kuşağı ile ilgili şikayetler çok fazla. Sadece vatandaştan değil, muhalefetten, iktidardan, STK'lardan şikayetler var. Ama bir dizi önlem alacağız. Kanunlar haricinde uyulması gereken ilkeler de olacak.

SOKAK RÖPORTAJLARI İLE İLGİLİ DÜZENLEME

Biz yayınların tamamının denetim yetkisine sahibiz. Devlet sanki acziyet içerisindeymiş gibi algı yaratılıyor. BTK veya Youtube üzerinden bu röportajları hep uyardık. Gördük ki, çeki düzen vermek şöyle dursun, global anlamda yayın yapan haber programlarından sonra verilmeye başlandı. Dilruba olayı da benim açıklamam sonrasında oldu. O söylenenleri kim söylerse söylesin gözaltına alınır ve bir soruşturma geçirir.

"YOUTUBE İLE İLGİLİ ÇALIŞMA YÜRÜTÜYORUZ"

Youtube ile ilgili çalışma da yürütüyoruz. Ama kapatmak için değil, düzene sokmak için uğraşıyoruz. Youtube'da hiçbir içeriğe bugüne kadar müdahale etmedik. Kişisel yayınlar hariç tüm yayınlar RTÜK denetimindedir. Yeni dijital mecralar da Türk kanunlarına uymak zorunda. Lisans almak zorundalar. Youtube üzerinden haber yapanlar, program yapanlar RTÜK'ten lisans almak zorunda kalacaklar. Cüzi bir rakamla bu verilecek. Lisans süresi 10 yıllık. Her yıl düzenli ödeme yapılıyor. Youtube ile ilgili görüşmelerimiz sürüyor. Teklifimizi değerlendirecekler, haber bekliyoruz. Bu yasa çıkmadan da lisans alınabilir.

"YOUTUBE DENETİMİNDE YAPAY ZEKA KULLANIYORUZ"

Youtube'da denetim artacağı için yeni dönemde uzman da alacağız. Ama yapay zeka da kullanıyoruz. Yerli ve milli üretim yapay zeka kullanıyoruz. Bazı kelimeler seçiliyor. Youtube'un da kendi içerisinde denetimi var. Topluluk kurallarını işletiyor. Sınırsız hayat hiçbir yerde yok. Kurallara, yasalara uymak zorundayız.

AÇIK RADYO LİSANSI NEDEN İPTAL EDİLDİ?

RTÜK Başkanı olduğumdan beri arkadaşlarla karar aldık. "Radyolar zaten zor durumda, çok ağır bir durum yoksa yayıncıyı ayakta tutalım" dedik. Oy birliği ile yerel medyaya destek oluyoruz. Açık radyo ile ilgili olarak ciddi şikayet geldi. Şikayetlerin tamamı haklıydı. Lisansının iptal edilmesinin sebebi, bizim verdiğimiz ceza değil. Açık Radyo, Ermeni soykırımı ile ilgili söylemleri vicdanen rahatsız ediciydi.  Bunun cezası para cezası ve yayın durdurma. Kendilerine tebligatta bulunduk. Bazılarını alıp, bazılarını almadıklarını söylediler ama bizim sistemimizde böyle bir durum da yok. İkinci aşama bizde lisans iptali. Yani verdiğimiz cezayı uygulamadıkları için ikinci aşama olarak lisans iptali oldu.

SOSYAL MEDYA YASAKLARINI KİM GETİRİYOR?

Instagram, Roblox vs kapatılması BTK denetiminde. Bizim alanımız değil. Ama şahsi görüşüme göre ben olsam ben de aynı kararı verirdim. 6 yıldır RTÜK başkanıyım ama 1 tane lisans iptali kararı aldık.

Ben tehdit alıyorum. Hakaret ediyorlar. Eşim ve çocuğumla ilgili hakaret ediliyor. Bir taraftan bunları kolayca yayınlayan platformlar, kendisine gelince hassas oluyorlar. Hala burada bir temsilcilik açmadılar. Kanunların istediği şartlarda değil, merkezleri var sadece.

Oyun ise, çocukları her türlü tehlikeye sokacak duruma gelmişti. Instagram için başka uygulama indirilmesini de doğru bulmuyorum. Çünkü her şeye açık hale geliyorsunuz. Son derece tehlikeli.

RTÜK ÜYELERİNİN SEÇİM YÖNTEMİ DEĞİŞİR Mİ?

RTÜK üyelerini siyasi partiler seçiyor. Bu sistemin değişmesini istemem. Çünkü bu sistemin güzelliğini biliyorum.

Uyarı yaptığımız kanallar, uyarılara uyan ve uymayanlar olarak ikiye ayrılıyor. Uymayanların sayısı çok az. En fazla 3. Elimizden geleni yapıyoruz ama bazen de aramadan cezai müeyyide uyguluyoruz.

RTÜK 1994 yılında kuruldu ve anayasaya da eklendi. Bağımsız bir kurum. Dünyanın birçok ülkesinde bu tür otoriterlerle bir araya geldim. Çok nadirdir böyle olması, hep hükümet seçtikleri ile olur.

Siyasilerin seçmediği RTÜK üyeleri olsa, bu sefer kuralların uygulanması ne kadar olur, kanunun uygulanması ne derece olur, biraz orada tereddüt olur. İçerisinde profesyonellerin olduğu bir gruba taraftarım. Ama tamamının onlardan oluşması halinde biraz daha kanun ve kuralların uygulanması konusunda kendi açımdan tereddüdüm var.

EN FAZLA ŞİKAYET HANGİ PROGRAMLARA GELİYOR?

En fazla şikayet dizilerle ilgilidir, sonra da gündüz kuşağı gelir. Örf, adet, manevi değerlere aykırı yayın şeklinde şikayet konuları devam eder. En fazla bir konu ile ilgili 73 bin şikayet almıştık. Bu da dizi ile ilgiliydi.

Her kararımızın ardından neden o kararı aldığımızla ilgili açıklama yapamayız. Kendimizi ifade edemediğimizi düşünüyorum. Bize haksızlık yapıldığını düşünüyorum. Hiç ceza almayan kanal yok. Yapılan hayatlar nedeni ile ceza aldılar.

X'TE YORUMLARI NEDEN KAPATTI?

Tüm gönderilere yorumları kapattım. Çünkü o platformdan hakaret ediliyor, tehdit alıyorum. Korktuğumdan değil. Üzüldüğüm şeyler oldu. Çünkü ben şikayetlerimin çoğundan da vazgeçtim. Çünkü bilinçsizce yorum yapanlar oldu. Uzun süre de açmayı düşünmüyorum.

"TELEVİZYONUN BİTECEĞİNİ HİÇ SANMIYORUM"

Yeni nesil bir yayıncılık gelecek. Ama ben televizyonun biteceğini hiç düşünmüyorum. Gençler yatay TV ekranından değil, dikey ekrandan izliyorlar. Ama TV yayınlarını izliyorlar. Televizyonların geleceğinden, radyoların geleceğinden ümitliyim. Konvansiyonel yayın bitmeyecek. Ben de bu konuda elimden geleni yapacağım.

YOUTUBE YAYINLARINDAN ÜCRET Mİ ALINACAK?

Youtube veya diğer dijital medyalarda yapılan yayıncılıklardan gelen toplam yayıncılık gelirinin yüzde 1,5'i alınır.  TV ve radyo uygulaması ise ayrı.

Türkiye'de yayıncıyı garanti altına alan çok iyi yönetmeliklerimiz var. Dünyanın en iyilerinden birisiyiz.