İngiltere merkezli haber kanalı BBC’nin Lynn Brown imzalı son özel haberi, Türkiye'nin Karadeniz bölgesindeki şehri Giresun'un fındık üretimindeki hayati rolünü vurguluyor. Karadeniz kıyısında yer alan bu tarihi kent, zengin tarımsal mirasıyla dünyanın en kaliteli fındıklarını üretme kapasitesine sahip. Pek çok kişi fındıklı çikolata, fındık ezmesi ve aromalı kahve gibi popüler ürünlerin Giresun’dan geldiğini bilmese de bu şehir dünya fındık pazarının kalbi konumunda…
TARİHİN İZİNDE FINDIK ÜRETİMİ
Antik dönemlerden günümüze kadar uzanan fındık üretimi, Giresun ve çevresinde binlerce yıllık bir gelenek olarak varlığını sürdürüyor. "Tarihin Babası" olarak bilinen Herodot'un, MÖ 5’inci yüzyılda bu topraklardaki fındık üretiminden bahsettiği hatırlatılıyor. Bu köklü gelenek, bugün de Türkiye'nin dünya fındık üretimindeki hakimiyetine temel oluşturuyor. Türkiye, dünya genelindeki fındık üretiminin yüzde 72’sini sağlarken, Giresun’un da içinde bulunduğu Doğu Karadeniz bölgesi bu üretimin yaklaşık yüzde 60’ını karşılıyor.
FINDIK ÜRETİMİNİN GİZLİ KAHRAMANLARI
Haberde Giresun'daki fındık üretiminde kadınların tarih boyunca oynadığı kritik rol ön plana çıkarılıyor. Yüzyıllardır kadınlar, fındık toplama işini üstlenmiş, bahçelerde çalışarak bu kıymetli tarım ürününün temel üreticisi olmuştur. Ancak günümüzde bu rol çok daha geniş bir boyuta taşınmış durumda. Kadınlar artık yalnızca tarlada değil, fındığın işlenmesi, pazarlanması ve katma değerli ürünlere dönüştürülmesi sürecinde de aktif rol alıyor.
FINDIK SEKTÖRÜNDE KADIN GİRİŞİMCİLİĞİ
Kadın girişimcilerin fındık sektöründeki etkisi, Seyyare Sungur ve kardeşlerinin kurduğu "Fındık Ocağı" adlı girişimle somut bir örnek olarak ortaya çıkıyor. Sungur, fındık ürünlerinin yüzde 80’inin kadınlar tarafından işlendiğini ve kadınların artık sadece tarlada çalışan değil, üretim ve ticarette de söz sahibi bireyler haline geldiğini belirtiyor. Sungur'un sözleri, bu değişimin önemini şu şekilde özetliyor: “Bu bölgede, kadınlar tarih boyunca fındık topladı; şimdi ise onların bu ürünün işlenmesinde ve karar alma süreçlerinde de aktif olmalarını istiyoruz.”
YÖRESEL DEĞERLER KÜRESEL PAZARDA
Fındık Ocağı girişimi, kadınların yalnızca fındık toplamanın ötesine geçip bu ürünün işlenmesi ve ticaretinde de etkin olmasını sağlayan bir model sunuyor. Seyyare Sungur ve kardeşleri, hem yerel kadınlar için ilham kaynağı olmayı başarmış hem de Türkiye'nin fındık üretiminden elde ettiği kazancı artırma yolunda büyük bir adım atmıştır. Yıllar boyunca toptan satılan fındıklar, çikolata ve fındık bazlı ürünler olarak geri dönerken, artık yerli girişimler bu ürünlerin işlenip pazarlanmasında da yer alıyor.
İLHAM VEREN BİR BAŞARI HİKAYESİ
Seyyare Sungur'un liderliğindeki bu girişim, kadın girişimciliğinin önemini ve fındık üretiminde kadınların üstlendiği öncü rolü gözler önüne seriyor. Bu yıl Türkiye Kadın Girişimciler Derneği (KAGİDER) tarafından düzenlenen “Türkiye'nin Kadın Girişimcisi” yarışmasında "Fındık Ocağı" girişimiyle "Yöresinde Sürdürülebilir Fark Yaratan Kadın Girişimcisi" ödülüne layık görülen Sungur, başarı hikayesini tüm Türkiye’ye yayarak diğer kadınlara da ilham veriyor.
İKLİM DEĞİŞİKLİĞİ
Ancak Giresun'da fındık üretiminin geleceği, iklim değişikliği ve çevresel zorluklar nedeniyle tehdit altında. Giresun'da yetişmiş fındık üreticisi ve bitki koruma bilimcisi Dr. Sebahat K. Ozman-Sullivan, iklim değişikliğinin getirdiği yüksek nem ve zararlı böcek akını gibi sorunların fındık bitkilerini tehdit ettiğini belirtiyor. Son yıllarda ortaya çıkan zararlı böceklerin kontrolünün zor olduğunu ve mahsule ciddi zarar verdiğini dile getiriyor. Bu gibi çevresel faktörler, Giresun’da fındık üreticilerini zorlayan yeni tehditler arasında yer alıyor.
SÜRDÜRÜLEBİLİRLİK VE DOĞAL DENGENİN KORUNMASI
Dr. Ozman-Sullivan, bu sorunların çözümünde böcek ilaçlarına başvurulmasının zararlı olabileceği konusunda da uyarılarda bulunuyor. Böcek ilaçlarının kullanımı, toprağın doğal mikroorganizma dengesini bozabileceği için uzun vadede daha büyük sorunlara yol açabilir. Ancak bölgedeki üreticiler, fındığın hem ekonomik hem de kültürel önemini göz önünde bulundurarak bu ekosistemin korunması için büyük bir çaba sarf ediyor.
FINDIK ÜRETİMİNİN GELECEĞİ
Giresun, zorlu iklim ve çevresel koşullara rağmen, fındık üretimi konusunda dünya genelinde lider olmayı sürdürüyor. Bölgedeki kadın girişimciler ve üreticiler, hem geleneksel üretim yöntemlerini devam ettiriyor hem de yenilikçi yaklaşımlarla küresel pazarlarda Türkiye’nin adını duyuruyorlar. Giresun’un kadınları, yalnızca bölgenin değil, aynı zamanda Türkiye’nin ekonomik ve sosyal kalkınmasının da temel taşlarından biri haline gelmiş durumda.
