Betül Meral Sarıiz / Ekol Haber
Yaz sezonunun başlamasıyla birlikte bir Bodrum krizi sürüp gidiyor. Pahalılığı ile bir türlü gündemden düşmeyen Bodrum, yemeden içmeye, konaklamadan, eğlenceye hemen hemen tüm kesimler tarafından adeta topa tutuldu. Yunan adalarına vizenin kaldırılmasıyla birlikte bir Bodrum kıyaslaması sürüp gidiyor. Yerli turistin Yunan adalarının ucuzluğunu ödedikleri hesapları, yediklerini, içtikleri sosyal medya paylaşması tartışmaları daha da alevlendirdi. Bir yanda ünlüler Bodrum’un pahalılığından yakınırken bir yandan esnaf ve turizm temsilcileri aslının öyle olmadığını söylüyor.
Peki, Bodrum pahalı mı, ucuz mu? Ünlüler mi yoksa esnaf mı haklı? Bodrum turizminin temsilcileri ekolhaber.com.tr’ye konuştu.
“BODRUM İÇİN ALGI YARATILDI”
Ömer Faruk Dengiz - Bodrum Otelciler Birliği Derneği:
“İstatistiklere bakıldığında yolcu sayılarında yüzde 3 artış gösterdi. Bir yandan deniz yoluyla da gelen turist sayısında yüzde 30 artış gözlemlendi. 5 yıldızlı, 4 yıldızlı otellerin temmuz ayı için bakılırsa yüzde 88-90 arasında doluluklar oluştu. En kötü dönemden geçmedik. Geriye dönük bakıldığı zaman bu en kötü dönem mi? Daha önce de daha kötü dönemler geçirmişti. Bunu biz doğru bir şekilde anlatmaya çalıştık. Yabancı yolcu sayısındaki herhangi bir azalma olmadı. Uçak iptallerde de bir azalma olmadı. Herkesin elinden geldiğini yaptığını düşünüyorum. Acenteler tarafından, oteller tarafından. Bu pahalılık ile ilgili konu açıldığında tabi ki sokaktaki fiyat politikası ile otel fiyat politikası doğru orantılı değil. Oteller olabildiğinde doğru fiyat vererek otelleri doldurmaya çalıştılar. Ama doğal olarak sokaktaki fiyatlar aynı olmadığı için 3 haneli bir enflasyon oldu. Bizde de aynı şekilde oldu ama biz müşteriye yansıtmamaya çalıştık. Acenteler ve oteller elinden geleni yaptı. Bundan dolayı da iyi bir süreci de başardık diye düşünüyorum. Ağustos ayında da aynı şekilde devam edeceğini ümit ediyorum.
“Türkiye’nin her yerinde fahiş fiyat var”
Burada biraz bir algı yaratıldı. Her sene olduğu gibi Bodrum üzerinden maalesef bir yorum yapılıyor ya da eleştiri yapılıyor. Haklı olanlar da vardır. Bizim derdimiz Bodrum’da belli bir kesimin hepsinin de değil, fahiş fiyat uygulaması vardır. Sadece Bodrum’da değil, Türkiye’nin her tarafında var fahiş fiyat uygulaması. Bu İstanbul’da da var. Taksi şoförlerini eleştirenler vardır, dondurmacısını da eleştirenler vardır. Türkiye genelinde bu sorunun Bodrum olarak lanse edilmemesi gerekiyor.
Hiç otellerden yana bir sorun yaşandı mı? Şikayet, otele girişten itibaren 5 gün sonra ‘Ben fiyat konusunda sorun yaşadım, böyle fiyat ödemeyecektim’ diyen… Hiç böyle bir şikayet duydunuz mu? Otelin fiyatı belli, internet fiyatı belli, acente satışını yapıyor.
“En pahalı oda ‘dolu oda’”
Bu zaten pandeminden itibaren böyle. Pandemiden önce vardı bu boşluklar. Çok göze batmıyordu. Boşluklar dönemsel olarak ilk kez olmuyor. Mayıstan eylüle kadar doluymuş gibi anlatılıyor. Biz gelecek yıla ilişkin kapasite artırmak istemiyoruz. Biz bir anda yükselip bir anda da düşmek istemiyoruz. Biraz sürdürülebilir aşama aşama bir artış olsun istiyoruz. Bizim derdimiz bu. Çünkü yüzde 50 artış demek bu sefer trafik, alt yapı sorunu olabilir. Karışacak, belki de doğru hizmet vermeyecek. Organik bir büyüme istiyoruz. Meşhur bir söz vardır; eskiden biz terminolojide ‘En pahalı oda boş oda’ diyorduk. Neden peki, otel odaları stoklanamaz, tekrar satamazsın. O tarihten sonra tekrar satamazsın. Çünkü o tarih bitti. Boş oda her zaman pahalıdır. Ben de diyorum ki, artık bu dönemde “en pahalı oda dolu oda” diyoruz artık. Çünkü oteli doldurduğunuzda da maliyetlerimiz çok yüksek olduğu için fiyat dengemiz bozuldu. Ama biz bunu müşteriye yansıtmamaya çalıştık. Biz herkes mutlu olsun diye çalışıyoruz ama oteller mutsuz. Müşteriler mutlu, acenteler mutlu, bankalar mutlu, tedarikçi mutlu ama bir tek otelci mutlu değil, bunu da söylemek zorundayım. 30 yıllık işletmeler müşterilerine yansıtmamaya çalışıyor. Bunun da hakkı ödenmez. Fedakârlık yaptılar, biz de isterdik yüzde 30-40 zamlar yapmayı ama yapamadık. Yapamayız. Biz sadece kabul edilebilir bir fiyat artışına gittik. O da yüzde 10-15. Yine 2025 anlaşmasını yaparken yine yüzde 30-40 zamlı anlaşma da yapmayız, yapamayız.
“Bütçeye göre fiyat pahalılığı var”
Pahalılık konusu ise bölgesel olarak vardır. Bütçeye göre vardır. Fiyat ve fayda eşit olmadığı sürece tabi ki karşı çıkarız. 2 yıldızlı otel 50 bin TL verebilir mi? Veremez. Biz de zaten işin takipçisi oluyoruz. 30 yıllık, 50 yıllık işletmeleri korumak için buradayız. Yüksek bir fiyat artışı yapmadılar, müşterinin memnun ayrılmasını sağlıyoruz.”
“BODRUM’DA 160 LİRAYA MICHELIN ADAYI RESTORANDA DA LAHMACUN VAR”
Türkiye Seyahat Acentaları Birliği Bodrum Bölge Temsil Kurulu Başkanı Mustafa Demir:
“Hiç kimse İngiltere’de bir restorana mönüdeki fiyatları okumadan giremez. İkincisi de güzel bir restoranda gidip direkt oturamazsınız. Kapıda yazar, ‘Lüften oturtulmak için bekleyiniz’ diye. Ve size bir mönü verirler, fiyatına bakarsınız. Bizde bu ‘Ben buna ne kadar verdim bakın, görün’ gibi tasvip etmeyeceğimiz bir tutum sergiliyorlar. Bir ayakkabı alacağınız zaman fiyatına bakıyor musunuz? Peki, yemek yerken neden bakmıyorsunuz? Ben size 90 liraya lahmacun da yerdiririm. Bodrum’da 160 liraya Michelin adayı restoranda da lahmacun var. Türkiye’de medyada gösterilen yerler Türkbükü olduğu için fiyatlar aslında normal.
“Bodrum ile Yunan karşılaştırılması doğru değil”
Bodrum’da nüfus 600 bine vardı. Şu bir gerçek Bodrum’da kiralar yüksek. İnsanlar 100 günde gelirlerini sağlayıp, 360 gün yaşamaya çalışıyor. Kötü niyetli insanlar da var. TL fiyatı yazıp, euro alanlar var. Ama bu her toplumda var. Hırsızlık İtalya’da daha fazla ama hiç kimse İtalya’yı hırsız bir memleket diye yayımlamıyor. Biz de kötü haberi nedense çok tutuyoruz. Bodrum şu anda dolu, şu bir gerçek, genel bir pahalılık var. Bodrumlu kıymayı 600 TL’ye alıyor, Kos’ta 6 euro. Esnaf nasıl döneri ucuz yapsın. Bodrum ile Yunan karşılaştırmasını yapanlar gidiyor Yalıkavak Marina’dan mönüyü alıyor, gidip Kos’ta bir aile işletmesi olan salaş bir restorandan fiyat alıyor. Kimse Ferrari pahalı diye şikayetçi oluyor mu?
“Tatil ihtiyacı için illa Bodrum zorunluluk değil”
Turizm Bakanlığı buna çare bulacaktır. Bir otelcinin ödediği vergi yükü ile bir ev kiralayanın ödediği vergi yükü aynı değil. Bir otelle bir kiralık evi kıyaslayamayız. Ben evde daha uyguna kalıyorum deyip, otelci daha pahalı satıyor demek manasız. Türk halkının bir tatil ihtiyacı vardır. Ama bu tatil ihtiyacını illa Bodrum’da 5 yıldızlı bir otelde geçirecek diye de bir zorunluluk yok. Ben 30 yıldır Bodrum’da yaşıyorum, hiçbir plaja giriş ücreti ödemedim. Çünkü öyle yerlere gitmiyorum. Hem belediyelerin hem de Kültür ve Turizm Bakanlığı’nın da plajları var. Bütün imkanlar sağlanıyor.
“Şu an 38 jet Bodrum Havalimanı’nda bekliyor”
2026 yılında Bodrum’da olacak otellerin tamamı, dünyanın hiçbir destinasyonunda aynı anda yok. Bvlgari inşaata başladı burada, Max Royal var, Rixos var, Edition var, Mandarin Oriental var. Son duyduğumuza göre, Louis Vuitton da dünyada ilk açacağı oteli Bodrum’da açma gibi bir arayışı var. Bu otellerin hiçbirini ne Dubai’de ne de Mikonos’ta aynı yerde bulunmuyor. Biz ne yazık ki dışarıda ülkemizi her şey dahil ülkesi olarak pazarlıyoruz. Bence Bodrum bundan 3-4 sene sonra diğer destinasyonlar Bodrum olmak için bir arayışa girecekler. Şu anda Bodrum Havalimanı’nda 38 tane özel jet misafirleri ile Bodrum’da bekliyor. Dünyanın en iyi denizi Bodrum’dadır. Bunun da bir bedeli var. Bodrum’un çoğu yerinde ücretsiz denize girebiliyorsunuz. Ama siz ünlü film yıldızı, ünlü DJ’in olduğu yerde olmak istiyorum diyorsanız, bunun bir ücreti var, ödemek zorundasınız.”
SEZON BAŞINDA 1 MİLYONLUK HESAP GÜNDEM OLMUŞTU
Sektör temsilciler böyle derken, “pahalı Bodrum” imajı mayıs ayından bu yana Türkiye’nin gündemi oldu. Bir sosyal medya kullanıcısının Bodrum'daki bir restorana ait adisyonu paylaşması sosyal medyanın gündemine oturmuştu. Bir Instagram hesabından paylaşılan gönderide bir müşterinin restorana 1 Milyon 115 bin 510 TL hesap ödediği görüldü. 1 milyon 115 bin 510 TL'lik hesabı aşırı pahalı bulduğunu söyleyen ve denetlenmesi gerektiği yönünde talepte bulunanlar olduğu kadar, fiyatları normal bulanlar da olmuştu.
BODRUM’DA ALIM GÜCÜ LAHMACUN ENDEKSİ İLE SORGULANDI
Sezon başında yapılan haberlerde lahmacun fiyatları ile başlayan tartışmalar fiyat pahalılığını ortaya koyan bir lahmacun endeksine bile dönüştü. Ünlü ekonomistler alım gücünü, Almanya’nın döner endeksi, ABD’nin Big Mac Endeksi gibi, Türkiye’de de Bodrum için Lahmacun endeksine çevirdi.
ÜNLÜLER Mİ YOKSA ESNAF MI HAKLI?
Tatilini Bodrum’da geçiren ünlüler, hemen hemen her röportajında şehrin pahalılığından yakındı. Yeme içme, özel sahil ücretleri hatta otoparklar. Fahiş fiyatlar Bodrum için klasik haline geldi.
OYUNCU BEGÜM ÖNER PAHALILIKTAN DERT YANMIŞTI
Oyuncu Begüm Öner, Bodrum'un pahalılığından dert yanmıştı. Yaz aylarının bir kısmını eşi Ceyhun Fersoy ile Bodrum'da geçiren ünlü oyuncu, "Bizim Bodrum'da evimiz var. Artık oradaki esnafı tanıdığımız için bizden giriş parası almıyorlar ama ödeyenler var. Çok acayip giriş fiyatları ödeniyor. Şaka gibi" demişti.
KIVILCIM URAL 1000 TL’LİK PİZZAYA TEPKİ GÖSTERMİŞTİ
Duman grubunun solisti Kaan Tangöze'nin eşi ve şarkıcı Kıvılcım Ural, Bodrum tatilinde sık sık gündeme gelen lahmacunun yerine bu kez pizza fiyatının pahalılığından şikâyet etti. Ural'ın "Herkesi masadan kaldırdım" sözleri gündem olmuştu. Ural, “Bodrum’da lahmacun yediniz mi?” sorusuna "Hayır. Biz pizza yemeye gittik. Ama bir tanesinin 1000 TL olduğunu görünce kızdım..." demişti.
ESRA SÖNMEZER PAHALLILIKTAN YAKINDI
Oyuncu ve sunucu Esra Sönmezer Bodrum tatilinde gazetecilere verdiği bir röportajda pahalılığından bahsederek; "Çok pahalı Bodrum, çok... Plaja gittik dört kişi. Mekanlar ne kadar boş... Pahalı olanlar tabii. Pahalı satanlara biraz da iyi oluyor bence, insanları sömürüyorlardı" şeklinde konuştu. Ünlü oyuncu "Halk plajları doluydu, daha ucuz olan yerler hep kalabalıktı" diyerek tatilde gördüklerini anlatmıştı.
FEDON ‘PAHALI’ DİYENLERE TEPKİ GÖSTERMİŞTİ
Fedon ise 'Bodrum pahalı' haberlerine isyan etti. Şarkıcı Fedon, "Bodrum pahalı" haberlerine isyan ederek "4 kişiye 1 milyon TL hesap geliyor. Gitme oraya. Belirli bir zümre var, gidiyor. Gel, ben seni 500 TL'ye balığını, salatanı ve içeceğini içebileceğin yere götürüp, hesabını ödeyeyim" diyerek yapılan haberlere tepki göstermişti.
"Lahmacun 1500 TL, gitmeyin. Bodrum'u pahalılıkla lekelemesinler" diyen Fedon, şunları söyledi. "Pahalılık dünyanın her yerinde var. Mykonos'a git, Santorini'ye git, Yunanistan ucuz, nerede ucuz? Kim diyor ucuz diye? Ucuzu da var pahalısı da var. Ben domatesi burada 30 TL'ye alıyorum” demişti.
HEPSİ’NİN ÜYELERİNDEN YASEMİN YÜRÜK FAHİŞ FİYATLARA İSYAN ETTİ
Birçok ünlü gibi 'Hepsi'nin üyelerinden Yasemin Yürük de popüler tatil bölgesi Bodrum'da bazı mekanlarda uygulanan fahiş fiyatlara tepki gösterdi. Şarkıcı, "Bodrum'dan yeni döndüm. Aşırı pahalı, her şey ateş pahası, her yere giriş ve harcama limiti koymuşlar, Bodrum bu değil" dedi.
BODRUM BELEDİYE BAŞKANI KIYASLAMAYA KARŞI ÇIKTI
BODRUM Belediye Başkanı Tamer Mandalinci ise geçtiğimiz günlerde Hürriyet’e yaptığı açıklamada, son günlerin en gözde kıyaslamasına yani “Bodrum çok pahalı, Yunan Adaları ucuz” kıyaslamasına karşı çıktı.
Mandalinci, Bodrum’da çok geniş bir yelpaze içinde ne arıyorsanız o orantıda fiyat ve hizmet bulmak mümkün. Yalıkavak, Gündoğan, Göltürkbükü’ndeki fiyatlar, buraların gelişimiyle doğru orantılı. Ama kimse Turgutreis, Bitez, Ortakent ve Gümüşlük’ü konuşmuyor. Belirli bölge ve mekanlar üzerinden genelleme yapılması, hatta başka ülkelerle karşılaştırılması doğru değil. Yunanistan’ın da her yeri ucuz değil. Bodrum’un turizm potansiyeli ve sunulan hizmet açısından eşdeğeri Kos veya Rodos değil, Mikonos ve Santorini’dir. Bodrum devasa bir yarımada. Hem jet sosyeteye hem asgari ücretle geçim sağlamaya çalışana seçenek var. Önemli olan vatandaşlarımızın neyi tercih ettiği.”
