Ekol Haber- Rabia Çetin
KYB’nin kalesi Süleymaniye İran'a yakınlığıyla bilinirken PKK’nın da güçlü olduğu bir bölge. Dışişleri Bakanı Hakan Fidan’ın, PKK desteğinden dolayı uyardığı Süleymaniye ve özelindeki KYB lideri Bafıl Talabani kimdir?
BAFIL TALABANİ KİMDİR?
Askeri eğitimden gelen Bafıl Talabani KYB’nin Genel Başkanı. Hem İran ile iletişimi/ilişkisi iyi olan hem de ABD’ye yakınlığıyla bilinen bir isim. Bunun yanı sıra PKK/YPG desteğiyle de de biliniyor. Irak’ın ilk Kürt Cumhurbaşkanı ve Kürdistan Yurtsever Birliği’nin (KYB) başkanı Celal Talabi ile KYB Politbüro üyesi Hero Ahmed İbrahim’in büyük oğlu, 2022’den bu yana Kürdistan Yurtsever Birliği’nin (KYB) Genel Başkanı, Irak Kürt Bölgesel Yönetimi Başbakan Yardımcısı Kubat Talabani’nin ağabeyi. KYB’nin hakim olduğu Süleymaniye’de yaşayan Bafıl Talabani, 1996 yılında Fransa’da Fransız Yabancı Lejyonu’na katılarak askeri eğitimini tamamladı. Hemen ardından İngiliz Özel Kuvvetleri'nde resmi askeri eğitim gördü.
İSTİHBARAT BAŞKANLIĞI
2003 yılında ABD’nin Irak’a girmesinin hemen ardından ailesinin hakim olduğu Süleymaniye’ye dönerek KYB’nin istihbarat kurumu Zenyari’nin başına geçti ve 2005’te KYB’ye bağlı "Terörle Mücadele Grubu"nu kurdu. Böylece KYB’nin güvenlik ve askeri kanadında etkin olan Bafıl Talabani, 2005- 2014 yılları arasında Irak Cumhurbaşkanlığı yapan babası Celal Talabini'ye danışmanlık yaparken babasının Suriye ve İran’a uzanan ilişki ağlarını da devraldı. Bafıl Talabani’nin başına geçtiği istihbarat kurumu Zenyari ile kurduğu Terörle Mücadele Grubu, özellikle PKK/YPG ilişkilerinde etkin kullandığı yapılar.
İRAN İLİŞKİLERİ
2010’lara kadar askeri kanatta ağırlıklı görev alan Bafıl Talabani 2010’da askerlik görevinden ayrıldı ve daha çok siyasete yöneldi. Ancak 2014’lere doğru IŞİD’in ortaya çıkmasıyla yeniden askeri kanatta görevler almaya başladı. 2016 yılında KYB'nin karar alma organına başkanlık etti ve KYB'nin müzakereler için İran'a giden heyetine Talabani ailesinin üst düzet üyesi olarak eşlik etti. Bafıl Talabani’nin annesi Hero Ahmed Süleymaniye’de etkin bir isim olmanın yanı sıra İran yakınlığıyla bilinen bir isim. Babası Celal Talabani cumhurbaşkanlığı döneminde Bağdat- Ankara-Tahran ile denge siyaseti yürütürken Bafıl Talabani de annesi gibi İran yakınlığıyla bilinen isimlerden.
KERKÜK İDDİALARI
2017 yılında Irak Kürt Bölgesel Yönetimi’nin bağımsızlık referandumuna gittiği dönemde ABD’nin 2 yıl erteleme kararını destekleyen Bafıl Talabani, referandumdan 2 hafta önce 13 Eylül’de ABD’nin IŞİD ile Mücadele Özel Temsilcisi Brett H. McGurk ile bir araya gelmişti. Referandumdan hemen sonra 2 Ekim 2017’de babası Celal Talabani’nin vefatından 2 hafta sonra 16 Ekim 2017’de Irak ordusu ve İran destekli Şii milis gücü Haşdi Şabi’nin Kerkük’e girmesinden sorumlu tutuldu. Bafıl Talabani’nin İran baskısıyla Kerkük’teki birliklerini geri çektiği iddia edildi.
KYB’DE BAFIL TALABANİ DÖNEMİ
Celal Talabani’nin ölümün ardından KYB’de başkanlık tartışmaları başladı. Talabani’nin eşi Hero İbrahim, oğlu Bafıl Talabani’niyi desteklerken bir kesim de Bafıl Talabani’nin kuzeni Lahur Cengi’yi destekledi. 2020 yılında Bafıl Talabani kuzeni Lahur Cengi ile birlikte KYB’de eş başkan oldu. Ancak Temmuz 2021’de Bafıl Talabani, KYB politbüronun kararı ile Lahur Cengi’yi eş başkanlıktan uzaklaştırarak KYB’de tek lider oldu.
BAFIL TALABANİ VE PKK İLİŞKİLERİ
93 ve 2000 yılında KYB ile terör örgütü PKK arasında çatışmalar yaşansa da ikisi arasında bir iletişim sürekli söz konusu. Özellikle Bafıl Talabani’nin KYB Genel Başkanı olmasının ardından KYB ve PKK arasındaki yakınlaşma arttı. PKK Süleymaniye’de serbest hareket edebilirken Türkiye bu yakınlaşma nedeniyle hava sahasını geçtiğimiz yıl Süleymaniye’ye kapatmıştı. Ayrıca Süleymaniye’de terör örgütü PKK’ye zaman zaman operasyon düzenliyor. Bafıl Talabani’nin liderliğindeki KYB,PKK/YPG’ye lojistik desteği de sağlıyor. Özellikle 15 Mart 2023’te Duhok’ta düşen ve içinde PKK militanlarının olduğu açıklanan 2 helikopterin KYB tarafından verildiği biliniyor.
ABD’Lİ KOMUTANLARLA FOTOĞRAF
ABD’nin bölgedeki üst düzey askeri kanadıyla ilişkileri iyi olan Bafıl Talabani aynı zamanda PKK/YPG ile de görüşen bir isim. Aralık 2022’de ABD’li General Matthew McFarlane ile birlikte Suriye Demokratik Güçleri Komutanı YPG’li Mazlum Kobani Ferhat Abdi Şahin ile bir araya gelmişti.
