PIRIL CENNET / EKOL HABER
Ekol Haber'den Pırıl Cennet'in haberine göre, Ağustos 2023'te Johannesburg'da düzenlenen, adını Brezilya, Rusya, Hindistan, Çin ve Güney Afrika'nın baş harflerinden alan BRICS Zirvesi'nde Mısır, Etiyopya, İran, Suudi Arabistan, Birleşik Arap Emirlikleri (BAE) ve Arjantin'in pakta katılmasına onay verilmişti. Ancak Arjantin Devlet Başkanı Javier Milei, 30 Aralık'ta yaptığı açıklamada, Arjantin'in BRICS grubundan ayrıldığını duyurdu. Rusya, 2024 yılı için BRICS'in dönem başkanlığını devralırken, Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, birliğin artık 10 üyeden oluştuğunu ve yeni katılan üyelerin Mısır, Etiyopya, İran, Suudi Arabistan ve BAE olduğunu belirtti. Türkiye'nin de BRICS'e katılacağına dair söylentilerin gerçek olduğu ortaya çıktı; Kremlin, Ankara’nın BRICS’e katılmak için resmî başvuruda bulunduğunu açıkladı. Bununla birlikte, Cumhurbaşkanlığı kaynakları, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın 22-24 Ekim tarihlerinde Tataristan’ın Kazan kentinde yapılacak BRICS Zirvesi'ne katılacağını doğruladı. Peki Türkiye’nin katılmak istediği BRICS’teki ekonomik dengeler nasıl? İşte rakamlar BRICS...
BRICS’İN KÜRESEL EKONOMİDEKİ ARTAN PAYI
BRICS 2001 yılında "BRIC" olarak literatüre girmiş ve 2009'da Rusya'nın girişimiyle ABD ve Batı ülkelerinin küresel hakimiyetini dengelemek amacıyla gayri resmi bir platform olarak kurulmuştu. 2010 yılında Güney Afrika’nın da katılımıyla "BRICS" adını aldı. Uluslararası Para Fonu (IMF) verilerine göre, BRICS’in ekonomik büyüklüğü, 2023'te 5 yeni üyenin katılımıyla 29.5 trilyon doları aşarak küresel ekonomide yüzde 28'lik bir paya ulaştı.
ÇİN EKONOMİK BÜYÜKLÜKTE 18.5 TRİLYON DOLARLA LİDER
BRICS üyelerinin ekonomik büyüklükleri arasında Çin 18.5 trilyon dolarla lider konumda. Diğer ülkeler ise şu şekilde:
Hindistan: 4.1 trilyon dolar,
Brezilya: 2.2 trilyon dolar,
Rusya: 1.9 trilyon dolar
Suudi Arabistan: 1.1 trilyon dolar
BAE: 536 milyar dolar
İran: 386 milyar dolar
Mısır: 257 milyar dolar
Etiyopya: 192 milyar dolar
Öte yandan BRICS ülkelerinin toplam nüfusu yaklaşık 3,5 milyar olup, dünya nüfusunun yüzde 44’üne tekabül ediyor.
DÜNYA ALTIN KONSEYİ VERİLERİ
Dünya Altın Konseyi (WGC) verilerine göre Rusya 2 bin 332 tonla BRICS’te en çok altın rezervine sahip ülke konumunda…
Onu 2 bin 10 tonla Çin, 797 tonla Hindistan takip ediyor,
Suudi Arabistan 323 ton,
Brezilya 129 ton,
Mısır 125 ton,
Güney Afrika 125 ton ve Birleşik Arap Emirlikleri 75 ton altın rezervine sahipken, resmî olarak bildirimde bulunmayan İran’ın 325 ton, Etiyopya’nın ise 100 ton altın rezervine sahip olduğu tahmin ediliyor.
2050'DE ÇİN DÜNYANIN EN BÜYÜK EKONOMİSİ OLACAK
Blok üyesi 5 ülke, halihazırda dünya sanayi ürünlerinin 3’te 1’ini; tarım ürünlerinin ise yarısını üretiyor. Ancak ABD'li yatırım bankalarından Goldman Sachs’ın 2003’te yayınladığı raporunda işaret ettiği üzere; 2050 yılına gelindiğinde Rusya dünyanın en büyük altıncı ekonomisi, Brezilya dördüncüsü, Hindistan üçüncüsü, Çin ise dünyanın en büyük ekonomisi olacak.
DOLARSIZLAŞMA POLİTİKASI
Ancak çok daha kısa vadede, blok ülkeleri, ticarette ABD doları hakimiyetiyle altın piyasasında Avrupa etkisinin önüne geçme çabalarını hızlandırabilir; Çin ve Rusya’nın yerel para birimiyle ticaret anlaşmasını hayata geçirme çabaları bu sürecin katalizörü olabilir. Zira Dünya Bankası’nın tahminleri de 2025 itibariyle doların küresel piyasadaki hakimiyetini kaybedeceği yönünde. İlerleyen dönemde dünya, yerel para birimleriyle ticaretin yaygınlaşmasına, ABD dolarının azalan etkinliğine, BRICS ülkelerinin önlenemez ilerleyişine ve Türkiye’nin değişen güç dengeleri içerisinde yeniden konumlanışına tanıklık edebilir.
KÜRESEL GSYİH’NİN YÜZDE 36’SI
BRICS son genişleme ile dünya nüfusunun yaklaşık yüzde 45'ini oluşturuyor. Küresel GSYİH'nin yüzde 36'sını ve dünya ticaretinin yüzde 25'ini yapıyor. Üye ülkelerin ekonomilerinin toplam değeri 28.5 trilyon doları aşıyor ve bu da küresel ekonominin yaklaşık yüzde 28'ine denk geliyor.
TOPLAM TİCARET HACMİ 159 MİLYAR DOLAR
Peki Türkiye, BRICS'e üye olursa ne olacak? İşin ekonomik tarafına bakılacak olursa, Türkiye'nin 2023 yılı sonunda BRICS'in mevcut üyelerinde toplam ithalatı 124 milyar dolar. Buna karşın 35 milyar dolarlık ihracatı var. Toplam ticaret hacmi 159 milyar dolar. Bu rakamın, büyük kısmı iki ülke ile gerçekleşiyor. Sadece Rusya ve Çin ile olan rakam 159 milyar doların 104 milyar dolarına tekabül ediyor. Dış ticaret açığının yarısı da 41 milyar dolarla Çin'e karşı.
DÜNYA HAM PETROL ÜRETİMİNİN YÜZDE 45’İ
BRICS, Rusya gibi dünyanın en büyük petrol üreticisi ve ihracatçılarına ek olarak, OPEC’in kilit üyeleri olan Suudi Arabistan, BAE ve İran'ın katılımıyla küresel enerji piyasasında daha da güçlendi. OPEC verilerine göre, genişleyen BRICS’in günlük petrol üretimi 45 milyon varile yükselerek dünya ham petrol üretiminin yüzde 45'ini oluşturdu. BRICS, Çin ve Hindistan gibi dünyanın en büyük enerji ithalatçılarını da içeriyor.