Doğallığı ve sağlık faydaları ile en değerli besinler arasında yer alan bal aynı zamanda dünya üzerinden bozulmayan tek gıda maddesi olarak biliniyor. Bugün pazarlardan market raflarına kadar pek çok yerde satışı yapılan ballarla ilgili en büyük sorunlardan biri ise sahte ürünler. Diğer yandan piyasada birçok farklı renkte bal bulunuyor, kimi zaman ise şekerlenmesi nedeniyle ballar tüketilemeden atılıyor. Oylum Talu ile Hafta Sonu programında kahvaltı masalarının başrolü olarak nitelendirilen bal ele alındı. Uzman isimler bal üretim sürecinden tüketimine kadar önemli noktaları aktardı…
ÜRETİMDE İYİYİZ AMA TÜKETİMDE SINIFTA KALIYORUZ
Türkiye’nin pek çok ilinde bal üretimi yapılıyor. Profesyonel işletmelerin yanı sıra yerel üreticiler de bulunuyor. İstanbul Arı Yetiştiricileri Birliği Başkanı Yardımcısı Adem Özkan Yalçın konuya ilişkin açıklamasında, Türkiye’de şu anda 7 milyon civarında arı kolonisi bulunduğunu ve Türkiye Arı Yetiştiricileri Merkez Birliği’ne kayıtlı 50 bin civarında üretici olduğunu kaydetti.
Bu rakamlarla bal üretimi alanında bazı yıl ikinci bazı yıl üçüncü olduğumuzu belirten Özkan, bal üretiminde oldukça iyiyken tüketim konusunda çok da iyi bir yerde olmadığımıza dikkat çekti. Özellikle şehirlerde tüketimin çok daha az olduğunu vurgulayan uzman isim yıllık kişi başı bal tüketimimizin bir buçuk kilo civarında olduğunu aktardı.
KOYU BALLAR DAHA DEĞERLİ
Piyasada birçok farklı renkte bal bulunuyor. Açık altın sarısı renginden, koyu kahverengi renkte ballara kadar geniş bir skala bal raflarında yerini alıyor. Oylum Talu’nun hangi renkteki balların alınması ve hangi balların daha değerli olduğu sorusuna ise Gıda Mühendisi Ebru Erke yanıt verdi.
Kestane, meşe, püren, keçi boynuzu balının koyu renkli ballar kategorisinde yer aldığına dikkat çeken Erke, açık renkli balların özellikle çiçek ballarının en hafif ve en ucuz bal çeşidi olurken, balın rengi koyulaştıkça içindeki besin değerinin de arttığı kaydetti.
ŞEKERLENMİŞ BAL YENİR Mİ?
Kristalize bal yani şekerlenmiş bal konusunda da bilgi aktaran Özcan, evde kristalize olan balların şekerlenmiş gibi görünmesi nedeniyle insanların tüketmekten kaçındığı ve şikayette bulunduğunu aktardı. Talu’nun bu konuda ne yapılması gerektiğine yönelik sorusuna ise Özcan, “Balın aslında bu halde tüketilmesi çok daha faydalı. Bal içindeki fruktoz ve glukoz miktarına göre değiştiğinde bal aslında korumaya alıyor. Biz bunu nereden öğrendik? Mısır Piramitlerinde 4 bin yıllık balların keşfedildiği zaman. Bakıldığında ballar küplerin içinde kristalize olmuş ve aynı tazelikte duruyor” dedi.
Erke ise “Balın kristalleşmesi, şekerlenmesi asla sahteliği ile ilgili değil, tam tersine gerçekliği ile ilgilidir. İçinde glukoz oranı fruktoz oranına göre daha yüksek oranda olanlar daha çabuk şekerleniyor. Bu oran ise arının o poleni nereden aldığına göre değişiyor. Dolayısıyla bu bize tamamen doğallığını gösteriyor” şeklinde konuştu.
BALI BUZDOLABINDA MI SAKLAMAK GEREKİYOR?
Balın saklama koşulları üzerine de konuşan Gıda Mühendisi Erke, “Balı oda sıcaklığında tutmak lazım” ifadelerini kullandı.
GERÇEK BAL NASIL AYIRT EDİLİR?
Bir şeyin fiyatının yüksek olmasının balın kalitesini göstermediğine dikkat çeken Özcan, “Bal aracıdan değil, arıcıdan alınır. Sektörün en büyük sıkıntısı aracılar. Bir teneke balı alıyor tüccar, o baldan 30 teneke bal çıkarıyor. Bu nasıl oluyor?” dedi.
Market ballarına çok fazla güvenmediğini belirten Özcan, kendini ispat etmiş bazı markaların bu kanaatinin dışında kaldığının altını çizdi. Çok ciddi analiz yapan büyük markaların güvenilir olduğuna dikkat çeken Erke ise, balın fabrikaya girdiğinde işlenmek için girmediğini aksine sağlıklı olup olmadığı, ya da tağşiş olup olmadığı anlaşılsın diye girdiğine, analizleri yapıldığına ondan sonra sağlıklı ve güvenilir olup olmadığı kanıtlanırsa paketlendiğine vurgu yaptı.
EN SAĞLIKLI BAL HANGİSİ?
Gıda Mühendisi Ebru Erke “En sağlıklı bal hangisi?” sorusuna ise kestane balı, meşe balı, çam balının en iyi bal çeşitleri arasında yer aldığını, özellikle çam balının çok fazla yerde bulunmadığını söyledi.
