Hazine ve Maliye Bakanlığı kayıt dışılık ile mücadele için harekete geçti. Daha önce Bakan Mehmet Şimşek’in yaptığı açıklamada “ Kuyumcu, doktor, avukat hasılatını izah edecek” demişti. Bakanlığa bağlı ekipler geliri yüksek meslek gruplarını incelemeye aldı.
BAKAN ŞİMŞEK DÜĞMEYE BASTI
Bakan Şimşek, açıklamasında "Ortalama bir kuyumcunun beyan ettiği aylık vergi matrahı 16 bin 46 lira. Doktorlarımızın 27 bin 376 lira. Bunlar çok düşük rakamlar. Avukatlarımızın beyan ettiği yıllık ortalama matrah ise kişi başı 17 bin 805 lira. Bütün bu alanlarda yetki alacağız" demişti.
AVUKAT VE DOKTORLAR RADARA TAKILDI
Hazine ve Maliye Bakanlığı bu açıklamaların ardından hemen sahaya indi. Bakanlığın, kayıt dışı ekonomiye karşı yürüttüğü denetimlerde geliri yüksek grupların etkinliği dikkat çekti. Denetimler neticesinde 2 bin 843 avukat ve 4 bin 89 doktor incelemeye sevk edildi.
Kayıt dışı ekonomiyi de en aza indirmek için birçok kurum ve kuruluşa yönelik denetimler de artırıldı. Haber 7’nin haberine göre, yapılan denetimlerde milyarlarca lira ceza kesilirken, gelir düzeyi yüksek meslek gruplarının etkinliği ise dikkat çekti.
VERGİ ORANLARI ARTIRILDI
Kurumlar vergisi oranı 5 puan artırıldı, banka ve finans kurumları için kurumlar vergisi yüzde 30’a çıkarıldı. Çok uluslu şirketlere yüzde 15 asgari kurumlar vergisi getirildi. Yurt içi asgari kurumlar vergisi düzenlemesi yapıldı. Bundan böyle, teşvik, istisna ve indirimler nedeniyle ödenecek vergisi çıkmayan şirketlerden asgari yüzde 10 kurumlar vergisi alınacak. Yap İşlet ve Devret Modeli ile Kamu Özel İşbirliği Projeleri kapsamında elde edilen kazançlardan yüzde 30 oranında kurumlar vergisi alınacak. Yatırım fon ve ortaklıklarının halihazırda var olan kazanç istisnası, gayrimenkul kazançlarında yüzde 50 kar dağıtımı şartına bağlanmak suretiyle, ortaklara dağıtılan kar paylarından gelir ve kurumlar vergisi alınması sağlandı. Bu fon ve ortaklıkların, gayrimenkul kazançları üzerinden yüzde 10 asgari kurumlar vergisi de alınacak.
SERBEST MESLEK SAHİPLERİ MERCEK ALTINDA
Serbest meslek kazancı ve ticari kazanç yönünden gelir vergisi mükelleflerinin yılın belirli zamanlarında hasılatlarını tespit edilecek. Beyanları ile tespit edilen hasılatları arasında uyumsuzluk olanlar izaha davet edilecek, izahı yeterli olmayanlar hakkında da vergi tarh edilecek.
Döviz mevduat ve katılım hesaplarında tevkifat oranı yüzde 25 olarak belirlendi. TL mevduat hesaplarına uygulanan tevkifat oranları artırıldı. Özel sektör (banka) tahvil ve bonoları ve kira sertifikalarından elde edilen gelirlerde tevkifat oranları artırıldı. Yatırım fonlarından elde edilen gelirler uygulanan yüzde 0 tevkifat oranı yüzde 7,5’a çıkarıldı. İpotek ve Varlığa Dayalı Menkul Kıymetlerde tevkifat oranları artırıldı.
KKM'DE VERGİ İSTİSNASI UZATILMADI
KKM kurumlar vergisi istisnasının süresi uzatılmadı ve tevkifat oran artışına gidildi. KKM ve katılma hesaplarından elde edilen kurumlar vergisi istisnası 30.6.2023 tarihi itibarıyla sona erdi, uzatma yapılmadı. KKM ve katılma hesaplarından elde edilen faiz ve kar payı gelirlerine uygulanan yüzde 0 tevkifat oranı 1.8.2024 tarihinden itibaren açılan ve vadesi yenilenen hesaplarda vadesi 6 aya kadar olanlarda yüzde 7.5, 6 ay ile 1 yıl arası olanlarda yüzde 5 olarak uygulanmaya başladı.
KAYIT DIŞI İLE MÜCADELE KAPSAMINDA DENETİMLER SÜRÜYOR
Otopark işletmeciliği, güzellik merkezleri, meyve ve sebze halleri, yazlık villa kiralamaları, mobilyacılar, yat kiralamaları, eğlence merkezleri, restoran, kafe, turizm gibi birçok sektör ve mükellef grupları nezdinde saha denetimleri gerçekleştirildi. 20 Ağustos 2024 itibarıyla GİB tarafından 755.365 adet saha yapıldı. Bu denetimlerde;
- 17.853 mükellefin vergi dairesi kayıt yaptırmadan faaliyette bulunduğu,
- 2.300 kişinin kayıt dışı istihdam edildiği tespit edildi.
- Ayrıca yapılan denetimlerde toplam 3.2 milyar TL ceza kesildi.
- Büyük Mükellef İncelemeleri: 2 bin 815 büyük mükellefin toplam yüzde 27'si nezdinde vergi incelemelerine devam ediyor.
- Kar Payı Transferleri kapsamında 100’den fazla mükellef incelemeye sevk edilmiş çok daha fazlası izahta bulunmak üzere Vergi Denetim Kurulu Başkanlığına davet edildi.
- IBAN, Mail Order ve diğer banka hesap hareketleri mercek altına alındı.
LÜKS ARAÇLAR İNCELENİYOR
Lüks araç segmentinde yer alan 7 bin 885 araç üzerinde yapılan çalışmalarda, herhangi bir gelir beyanı veya şirket ortaklığı olmayan ya da ortaklığı olmasına rağmen şirketleri kar dağıtımı yapmamış mükelleflerin 2023 ve 2024 model Porsche, Bentley, Ferrari, Lotus, Maserati, Mercedes gibi markalarda araçlara sahip olduğu ve vergi beyanları ile tezat oluşturacak şekilde bir hayat standardı sürdürdüğü tespit edildi.
Kuyumculuk sektörüne yönelik 9 büyükşehirdeki 707 adreste eş zamanlı denetim yapılmış ve riskli bulunan mükelleflere yönelik vergi incelemesi çalışmaları başlatıldı.
30 binden fazla influencer olarak nitelendirilen mükellefin kimlik bilgilerine erişilip kazançları tespit edilmiş olup bu konudaki denetim çalışmaları devam ediyor.
FİŞ VE FATURALAR TAKİBE ALINDI
Gıdada sektör büyüklüğünün önemli bir kısmını elinde bulunduran 32 mükellefin yurt çapındaki adreslerinde fiili sayımlarda bulunulmuş ve riskli görülen mükellefler inceleniyor.
Yaklaşık 80 bin restoranın işlemleri analiz edilmiş ve bu analizler sonucunda 3 binin üzerinde restoranın fiş/fatura düzenlemeyerek tutarı 3 milyar TL olarak tahmin edilen geliri vergi dışı bıraktıkları tespit edilmiş ve bu işlemlerde bulunanlar incelemeye sevk edildi.
İkinci el ticaretinde yüksek karlar elde eden ve bir kısmı işi kayıtsız ticarete de döküp bu sektörü manipüle eden kişiler tespit edilmiştir. Bu kapsamda 900 mükellef cari dönemde incelemeye sevk edilmiştir.
BİNLERCE DOKTOR VE AVUKATIN KAZANÇLARI İNCELENİYOR
On binlerce doktor ve avukata yönelik veriler analize tabi tutularak kazançlarını kayıt dışı bıraktığı yönünde risklilik bulunan cari dönemde dahil olmak üzere 2.843 avukat ve 4.089 doktor incelemeye sevk edildi.
Alkol, Tütün ve Akaryakıt Sektörleri: Kamuoyuna yansıyan bir tütün şirketine kesilen 6 Milyar TL’lik cezanın yanında saha denetimleri de aralıksız sürdürülmektedir. Son olarak 23 firmanın 8 ilde bulunan 26 adresinde vergi müfettişlerinin koordinasyonunda gelir uzmanları ile Emniyet ve Jandarma personelinin de katılımıyla eş zamanlı sayım faaliyeti basına yansıdı. Akaryakıt sektöründeki denetimler ise benzer ve rutin şekilde devam ektiriliyor.
