Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK), Nisan-Haziran 2024 dönemini kapsayan gayrisafi yurt içi hasıla (GSYH) verileri açıklandı. Buna göre, GSYH 2024 yılı ikinci çeyrek ilk tahmini; zincirlenmiş hacim endeksi olarak, bir önceki yılın aynı çeyreğine göre yüzde 2.5 arttı.

Üretim yöntemiyle GSYH tahmini, ikinci çeyrekte cari fiyatlarla geçen yılın aynı çeyreğine göre yüzde 78.6 artarak 9 trilyon 949 milyar 792 milyon lira oldu. GSYH'nin ikinci çeyrek değeri cari fiyatlarla dolar bazında 308 milyar 158 milyon dolar olarak kayıtlara geçti.

2020'DEN BERİ ÜST ÜSTE 16 ÇEYREK BÜYÜMÜŞ OLDU

GSYH'yi oluşturan faaliyetler incelendiğinde, yılın ikinci çeyreğinde geçen yıla göre zincirlenmiş hacim endeksi olarak, diğer hizmet faaliyetleri yüzde 7.4, inşaat yüzde 6.5, tarım sektörü ile gayrimenkul faaliyetleri yüzde 3.7'şer, bilgi ve iletişim faaliyetleri ile finans ve sigorta faaliyetleri yüzde 3.4'er, kamu yönetimi, eğitim, insan sağlığı ve sosyal hizmet faaliyetleri yüzde 3.2'şer, hizmetler yüzde 2.9, meslek, idari ve destek hizmetleri faaliyetleri yüzde 0.6 arttı. Söz konusu dönemde sanayi sektörü faaliyetleri ise yüzde 1.8 azaldı.

Böylece, Türkiye ekonomisi Kovid-19 salgını tedbirlerinin uygulandığı 2020 yılının ikinci çeyreğinden sonra üst üste 16 çeyrek büyümüş oldu.

2023 VE İLK ÇEYREK BÜYÜME RAKAMINA REVİZE

Öte yandan TÜİK, geçmiş dönemlere ilişkin bazı verileri revize etti. Türkiye'nin ilk çeyrek büyümesi yüzde 5.7'den yüzde 5.3'e revize edildi. 2023'ün tamamında daha önce yüzde 4.5 olarak açıklanan büyüme oranı yüzde 5.1'e revize edildi.

Kişi başı milli gelir rakamı da 13 bin 110 dolardan 13 bin 243 dolara revize edildi.

GSYH'nin ikinci çeyrek değeri cari fiyatlarla 308 milyar 158 milyon dolar olarak gerçekleşti.

İŞTE YILLARA GÖRE BÜYÜME HIZI

Türkiye ekonomisinin 2020 yılından bu yana büyüme hızı yıllar ve çeyrekler itibarıyla şöyle:

Yıllar    1.Çeyrek            2. Çeyrek          3. Çeyrek          4. Çeyrek           Yıllık

2020    4.4        -10.3    6.5        6.4        1.9

2021    7.5        22.2     7.9        9.6        11.4

2022    7.8        7.6        4.1        3.3        5.5

2023    4.5        4.6        6.5        4.6        5.1

2024    5.3        2.5       

SEKTÖRLERİN BÜYÜME ORANLARI BELLİ OLDU

İkinci çeyrekte bir önceki yıla göre zincirlenmiş hacim endeksi olarak; diğer hizmet faaliyetleri yüzde 7,4, inşaat yüzde 6,5, tarım sektörü ile gayrimenkul faaliyetleri yüzde 3,7, bilgi ve iletişim faaliyetleri ile finans ve sigorta faaliyetleri yüzde 3,4, kamu yönetimi, eğitim, insan sağlığı ve sosyal hizmet faaliyetleri yüzde 3,2, hizmetler yüzde 2,9, mesleki, idari ve destek hizmet faaliyetleri yüzde 0,6 büyüdü.

Sanayi sektörü yılın ikinci çeyreğinde yüzde 1,8 daralma kaydetti.

HANEHALKI TÜKETİMİ ARTTI

Yerleşik hanehalklarının nihai tüketim harcamaları ikinci çeyrekte bir önceki yılın aynı çeyreğine göre yüzde 1,6 arttı. Devletin nihai tüketim harcamaları yüzde 0,7, gayrisafi sabit sermaye oluşumu ise yüzde 0,5 artış gösterdi.

Mal ve hizmet ihracatı, yılın ikinci çeyreğinde bir önceki yılın aynı çeyreğine göre yüzde 0,04 artarken ithalat yüzde 5,7 azaldı.

İŞGÜCÜ ÖDEMELERİ İKİ KATTAN FAZLA ARTTI

İşgücü ödemeleri, ikinci çeyrekte geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 112,4 arttı. İşgücü ödemelerinin cari fiyatlarla Gayrisafi Katma Değer içerisindeki payı geçen yılın ikinci çeyreğinde yüzde 33,8 iken, bu oran 2024 yılında yüzde 40,8 oldu.

BÜYÜME BEKLENTİSİ NE YÖNDEYDİ?

AA Finans Büyüme Beklenti Anketi'ne katılan ekonomistler, bu yılın ikinci çeyreğinde Türkiye ekonomisinin yüzde 3 büyüyeceğini tahmin etmişti. Ankete katılan ekonomistlerin ikinci çeyreğe ilişkin büyüme beklentileri, yüzde 2,60 ile yüzde 3,50 aralığında yer almıştı.

Ekonomistlerin 2024 yılının tamamına ilişkin büyüme beklentilerinin ortalaması ise yüzde 3,24 düzeyinde bulunuyor.

Türkiye ekonomisi, geçen yılın aynı çeyreğinde yüzde 3,9, 2024'ün ilk çeyreğinde ise yüzde 5,7 büyüme kaydetmişti.